یکشنبه ۰۶ بهمن ۹۸ ۱۰:۱۳
در دههاي كه پشت سر گذاشتيم وسوسه پول و شهرت شركت ها را به سوي تقلايي ديوانه وار براي چسباندن عنوان فناوري به خود سوق داده؛ جنوني كه ممكن است در آينده نزديك نتايج اسفناكي براي آنها در پي داشته باشد.
سال ۱۹۹۸ تب اينترنت به بالاترين حد خود رسيده بود. سرمايه گذاران جسور از بيم جا ماندن از قافله بريز و بپاشي به پا كرده و دار و ندارشان را به پاي شركت هاي به ظاهر اينترنتي مي ريختند.كارآفرينان ها هم از اين فرصت استفاده كرده و با چسباندن پسوند دات كام يا پيشوند e و net به ابتداي اسم خود در پي جذب سرمايه گذاران مشتاق اينترنت و نشستن بر سر اين خوان نعمت بودند.
تظاهر به تكنولوژيك بودن به راهي براي جذب سرمايه كلان تبديل شده
برخي مديران پا را از اين هم فراتر گذاشتند، براي مثال «الن مكلر»، مديرعامل انتشارات «مكلر مديا» نام شركت خود را به Internet.com Corp تغيير داد و البته از آن نتيجه هم گرفت.
زماني كه در سال ۱۹۹۹ اين كمپاني عمومي شد، ارزش هر سهم آن ۱۴ دلار بود اما در دسامبر همان سال و در اوج حباب داتكام، هر سهم Internet.com بيش از ۷۲ دلار مبادله شد. در آن دوران مهم نبود كسب و كار شركت تا چه حد به اينترنت ربط دارد، كافي بود يك پسوند دات كام دنبال نام آن بچسبانيد تا ارزشش يك شبه چند برابر شود.
هرچند اين داستان در سال ۲۰۰۰ و در پي تركيدن حباب داتكام به شكلي تراژيك تمام شد اما در دهه گذشته در قالب وصله شركت فناوري تكرار شده است. مهم نيست كسب و كار واقعي شركت يا سازمان چيست، كافي است خود را فناوري محور خوانده و براي تامين سرمايه و دريافت پول سراغ سرمايه گذارهاي ريسك پذير برود.
همين مساله باعث شده آژانس هاي مسافرتي، تهيه غذا و فروشگاه مواد غذايي به عنوان شركت فناوري محور محسوب شوند. كار به جايي رسيده كه حتي سرويس هاي به گردش بردن سگها و داروخانه ها هم خود را به عنوان استارتاپ مبتني بر تكنولوژي جا زده اند.
البته مديران اين شركت ها به استفاده از واژه فناوري در معرفي شركت قناعت نمي كنند. براي مثال مدير عامل كمپاني Impossible Foods كه در زمينه توليد گوشت هاي گياهي فعاليت دارد، در مصاحبه با Inc اين ادعاي عجيب را مطرح كرده بود:
در حال حاضر ما نه تنها يك شركت تكنولوژيك، بلكه مهمترين كمپاني فناوري در دنيا هستيم.
نمي توان انكار كرد كه در خط توليد Impossible Foods و شركت هاي رقيبش از جمله Beyond Meat نوآوري و تا حدودي فناوري به كار رفته اما اين شركت ها عملا رفتار و لحن صنايع اينترنتي و نرم افزاري را به خود گرفته اند. Beyond كه كسب و كار اصلي آن توليد گوشت گياهي است در آگهي پذيره نويسي سعي كرده نظر سرمايه گذرهاي حوزه فناوري را اينگونه جلب كند: «كسب و كار ما توسعه سه پلتفرم محصول گوشت گاو، خوك و مرغ است». در ادامه هم موفقيت پيوسته خود را مديون حفاظت از «مالكيت فكري و فناوري هاي اختصاصي» عنوان كرده است.
«راگويندرا رو»، استاد امور مالي دانشگاه كمبريج كه روي پيامدهاي تغيير نام شركت ها تحقيقاتي را صورت داده، درباره اين رفتار مي گويد: «جنون آنها حساب شده است». مطالعات وي نشان داده است كه بين سال هاي ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۹ ارزش سهام شركت هايي كه وارد بازي com. شده اند، به شكلي ناگهاني افزايش پيدا كرده است.
جالب اين جاست در برخي موارد اين شركت ها يا به صورت بسيار محدود خود را درگير اينترنت كرده يا تنها تظاهر به سرو كار داشتن با اينترنت كرده اند. به باور اين كارشناس گرايش به ارزشگذاري بيش از حد و غيرمنطقي ريشه در طبيعت انسان دارد:
اين صنايع جديد پتانسيل بازدهي فوق العاده اي دارند اما كمتر كسي از كار آنها سر در مي آورد. همه دغدغه از دست رفتن سرمايه شان را دارند اما مردم تنبل تر از اين حرف ها هستند كه در پي بررسي جريان نقدي يا مفاهيم زيربنايي ديگر باشند، چون آنها بيش از حد پيچيده هستند. تمام آنچه سرمايه گذار مي خواهد بداند اين است كه در يك كلام آيا كمپاني ارزش دارد يا خير.
بر اساس بررسي ديگري كه اين استاد كمبريج انجام داده، كمپاني ها حاضرند براي بهره مند شدن از ترندهاي داغ سرمايه گذاري حتي نام خود را عوض كنند، چه رسد به افزودن يك پسوند يا و پيشوند مربوط به فناوري. جالب اينجاست كه استراتژي هايي از اين دست موفق بوده و ارزش سهام شركت ها را فارغ از عملكرد واقعي آنها افزايش مي دهد.
منبع:
https://digiato.com/article/2020/01/14/%d8%b4%d8%b1%da%a9%d8%aa-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%81%d9%86%d8%a7%d9%88%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%ad%d9%88%d8%b1-%d9%88-%d8%ad%d8%a8%d8%a7%d8%a8-%d9%81%d9%86%d8%a7%d9%88%d8%b1%db%8c/